BigBlueButton ve Moodle: Ücretsiz Uzaktan Eğitim Sistemi Kurulum Rehberi

Avantajları

• Tamamen Ücretsiz: Açık kaynak, lisans maliyeti yok
• Özelleştirilebilir: İhtiyacınıza göre özelleştirme yapabilirsiniz
• Ölçeklenebilir: Küçük sınıflardan binlerce öğrenciye kadar
• Güvenli: Verileriniz kendi sunucunuzda kalır
• Entegrasyon: Moodle ve BigBlueButton mükemmel entegre çalışır
• Çok Dilli: Türkçe dahil 100+ dil desteği

Sunucu Gereksinimleri

• İşlemci: Minimum 4 CPU çekirdek (önerilen: 8+)
• RAM: Minimum 8GB (önerilen: 16GB+)
• Disk: Minimum 50GB SSD (önerilen: 100GB+)
• İşletim Sistemi: Ubuntu 20.04 LTS veya 22.04 LTS
• Bant Genişliği: Her kullanıcı için minimum 1 Mbps

Yazılım Gereksinimleri

• PHP 7.4 veya üzeri
• MySQL 5.7+ veya MariaDB 10.3+
• Apache veya Nginx web sunucusu
• SSL sertifikası (Let's Encrypt ücretsiz)

Adım 1: Sunucu Hazırlığı

# Sistem güncellemesi sudo apt update && sudo apt upgrade -y # Gerekli paketleri kur sudo apt install -y apache2 mysql-server php php-mysql php-xml php-mbstring php-curl php-zip php-gd php-intl 

Adım 2: Moodle İndirme

# Moodle'ı indir cd /var/www/html sudo wget https://download.moodle.org/releases/latest/moodle-latest.tgz sudo tar -xzf moodle-latest.tgz sudo chown -R www-data:www-data moodle sudo chmod -R 755 moodle 

Adım 3: Veritabanı Oluşturma

# MySQL'e giriş yap sudo mysql -u root -p # Veritabanı oluştur CREATE DATABASE moodle DEFAULT CHARACTER SET utf8mb4 COLLATE utf8mb4_unicode_ci; CREATE USER 'moodleuser'@'localhost' IDENTIFIED BY 'güçlü_şifre'; GRANT ALL PRIVILEGES ON moodle.* TO 'moodleuser'@'localhost'; FLUSH PRIVILEGES; EXIT; 

Adım 4: Moodle Kurulum Sihirbazı

1. Tarayıcıda http://sunucu-ip/moodle adresine gidin
2. Kurulum sihirbazını takip edin
3. Veritabanı bilgilerini girin
4. Yönetici hesabı oluşturun
5. Kurulumu tamamlayın

Adım 1: BigBlueButton Kurulum Script'i

# BigBlueButton kurulum script'ini indir wget -qO- https://ubuntu.bigbluebutton.org/bbb-install.sh | bash -s -- -w -a -g # Bu komut: # -w: Web sunucusu kurulumu # -a: API demo kurulumu # -g: Greenlight (kullanıcı arayüzü) kurulumu 

Adım 2: Kurulum Kontrolü

# BigBlueButton durumunu kontrol et sudo bbb-conf --check # BigBlueButton servislerini kontrol et sudo systemctl status bbb-web sudo systemctl status bbb-apps 

Adım 3: BigBlueButton API Anahtarı

1. BigBlueButton yönetim paneline gidin
2. API anahtarınızı alın
3. Bu anahtarı Moodle entegrasyonu için kullanacaksınız

Adım 1: BigBlueButton Plugin Kurulumu

1. Moodle yönetim paneline giriş yapın
2. Site yönetimi → Eklentiler → Eklenti yükle menüsüne gidin
3. BigBlueButton eklentisini arayın ve kurun
4. Veya manuel olarak eklentiyi indirip /moodle/mod/bigbluebuttonbn klasörüne yükleyin

Adım 2: BigBlueButton Yapılandırması

1. Site yönetimi → Eklentiler → Etkinlik modülleri → BigBlueButton menüsüne gidin
2. BigBlueButton sunucu URL'sini girin: https://bbb-sunucu-ip/bigbluebutton/
3. API Secret (Shared Secret) girin
4. Ayarları kaydedin

Adım 3: API Secret Bulma

# BigBlueButton API Secret'ı bul sudo bbb-conf --secret # Çıktıda "Secret:" satırındaki değeri kopyalayın 

1. Canlı Ders Oluşturma

1. Moodle'da bir kurs oluşturun
2. Kurs içine "Etkinlik veya kaynak ekle" tıklayın
3. "BigBlueButton" seçin
4. Ders adı ve açıklama girin
5. Ders ayarlarını yapılandırın:
   • Kayıt etkinleştir (ders kaydı alınsın)
   • Bekleme odası (öğrenciler beklemede kalsın)
   • Maksimum katılımcı sayısı
6. Kaydedin

2. Öğrenci Erişimi

1. Öğrenciler Moodle'a giriş yapar
2. Kursa katılır
3. BigBlueButton etkinliğine tıklar
4. Otomatik olarak BigBlueButton oturumuna katılır

3. Ders Kayıtları

• Ders kayıtları otomatik olarak Moodle'a kaydedilir
• Öğrenciler ders sonrası kayıtları izleyebilir
• Kayıtlar sunucuda saklanır

Canlı Ders Özellikleri

• Video Konferans: HD video kalitesi
• Ses: Yüksek kaliteli ses iletimi
• Ekran Paylaşımı: Sunum ve uygulama paylaşımı
• Beyaz Tahta: İnteraktif çizim ve not alma
• Sohbet: Metin tabanlı sohbet
• Anket: Anlık anketler ve oylamalar
• Gruplar: Breakout odaları (küçük grup çalışmaları)
• Kayıt: Ders kayıtları (video + ses)

Kurs Yönetimi

• Kurs Oluşturma: Sınırsız kurs oluşturma
• İçerik Yönetimi: Dosya, video, metin içerikleri
• Ödev Sistemi: Ödev verme ve değerlendirme
• Sınav Sistemi: Çoktan seçmeli, doğru/yanlış, kısa cevap
• Forum: Tartışma forumları
• Wiki: İşbirlikçi içerik oluşturma
• Rozet Sistemi: Başarı rozetleri

Öğrenci Takibi

• İlerleme Takibi: Öğrenci ilerlemesini görüntüleme
• Raporlar: Detaylı raporlar ve analitikler
• Not Defteri: Not verme ve değerlendirme
• Sertifika: Otomatik sertifika oluşturma

Sunucu Optimizasyonu

• CDN Kullanımı: Statik içerik için CDN
• Cache: Moodle cache ayarları
• Database Optimizasyonu: MySQL optimizasyonu
• Load Balancer: Yüksek trafik için load balancer

BigBlueButton Optimizasyonu

• Video Kalitesi: Bant genişliğine göre ayarlama
• Sunucu Kaynakları: Yeterli CPU ve RAM
• Network: Düşük gecikme (latency)

Moodle Güvenliği

• SSL Sertifikası: HTTPS zorunlu
• Güçlü Şifreler: Kullanıcı şifre politikaları
• İki Faktörlü Kimlik Doğrulama: 2FA desteği
• Yedekleme: Düzenli veritabanı yedekleme

BigBlueButton Güvenliği

• API Güvenliği: API anahtarlarını koruyun
• Firewall: Gerekli portları açın
• DDoS Koruması: Saldırı koruması

BigBlueButton Bağlantı Sorunu

• API Secret'ı kontrol edin
• Firewall ayarlarını kontrol edin (port 80, 443, 7443)
• BigBlueButton servislerinin çalıştığını kontrol edin

Moodle Yavaş Çalışıyor

• Cache ayarlarını kontrol edin
• Veritabanı optimizasyonu yapın
• Sunucu kaynaklarını kontrol edin